आरोपीच्या पिंजऱ्यात संभाजी

Description

”हिंदवी स्वराज्याचे दुसरे छत्रपती संभाजी राजे यांच्याविषयी गेली उणीपुरी दोनशेवर्षे जे गैरसमजांचे पीक आले आहे; त्याला कारणीभूत ठरलेली मल्हार रामराव चिटणीसची बखर उत्तरपेशवाईत रचली गेली. मराठेशाहीच्या ऱ्हासाचा व नैतिक अधःपतनाचा काळ म्हणून जो कलंकित झालेला तो दुसऱ्या बाजीरावाचा हा काळ. कुलीन स्त्रियांची अब्रू जिथे धोक्यात होती व चवचाल सरदार तसेच त्यांच्या टवाळखोर रखेल्यांचा व बायकांचा धटकंचुकीसारखा मुक्त लैगिक चाळा ज्याकाळात राजरोसपणे चालत असे. त्याकाळात नैतिक आदर्शांना ओहोटी लागली होती राधाकृष्णांच्या शृंगारसपूर्ण काव्याची वाहवा करणाऱ्या दरबारी पंडितांना जिथे प्रतिष्ठा होती. तसेच सर्वसाधारण भटभिक्षुकांना कोणतेही कष्ट न करता जिथे ”रमणा” मिळण्याची रेलचेल होती; अशा काळात रचलेल्या या बखरीत आपल्या पूर्वसूरीवरील अन्यायाचा वचपा काढण्याच्या हेतूने संभाजींना खलपुरुष ठरविण्यासाठी आपली लेखणी चिटणीसाने खर्ची घातली. जोडीला मराठा द्वेष ठासून भरलेला होताच.”