द ग्रेट शिवाजी

Description

नैतिकता, राजकारण आणि धर्म यात फरक केला पाहिजे. शक्यतोवर कोणीही नैतिकतेचे शाश्वत नियम मोडू नयेत. परंतु असे काही प्रसंग येतात जेव्हा एखाद्याला काही प्रमाणात शाश्वत कायदे मोडावे लागतात, जेणेकरून त्या शाश्वत नियमांचे दीर्घकाळ पालन केले जाऊ शकेल.  या जगात स्वातंत्र्यासाठी अनेक प्रयत्न झाले. परंतु अशा कोणत्याही प्रयत्नांची शिवरायांसोबत यथार्थ तुलना होऊ शकत नाही.  शिवरायांनी वयाच्या चौदाव्या वर्षी म्हणजे अगदी बालपणापासूनच स्वातंत्र्य मिळवण्यासाठीचे कार्य आणि प्रयत्न शुरू केले.  ते आजूबाजूच्या सर्व सत्तांशी लढत राहिले ज्या त्यांच्यापेक्षा सामर्थ्यात कितीतरी पटीने श्रेष्ठ होत्या. अशा सत्तांची संख्या किमान चार होती.  त्यांच्या शत्रुत्वाची अजिबात पर्वा  न करता, त्यांनी आपल्या अत्यंत निष्ठावान, सक्रीय, सामर्थ्यवान आणि युद्धात कार्यक्षम असणाऱ्या सैन्याच्या आणि आरमाराच्या मदतीने आपल्या स्वातंत्र्याच्या उद्दिष्टांच्या पूर्ततेसाठी स्वत: मोठ्या संकटांना तोंड देत आणि त्यांवर मात करत  वाटचाल केली; आयुष्यातील सुमारे ३० वर्षांच्या काळात शिवराय आपले ध्येय गाठू शकले. स्वातंत्र्याचे फायदे, सोयी वगैरे त्यांनी अनुभवाने आपल्या रयतेच्या निदर्शनास आणून दिल्या व ते कोणत्याही किंमतीत टिकवून ठेवण्याची प्रेरणा दिली. त्यामुळे शिवाजीराजे हे एक असे व्यक्तिमत्व होते, की त्यांच्याशी  तुलना करावी असे कुणीही नाही असे म्हणण्यास मला अजिबात संकोच वाटत नाही. त्यांचे अल्प आयुष्य आणि त्यांनी केलेल्या कर्तृत्वाचा विचार करता ते नक्कीच ‘द ग्रेट’ या पदवीस पात्र आहेत. इतिहासात अशा अनेक व्यक्ती आहेत ज्यांना द ग्रेट ही उपाधी देण्यात आली आहे, परंतु मैया नम्र मते शिवरायांप्रमाणे कोणीही त्यास पात्र नाही.